صلوات بر محمد و آل محمد
نشر فرهنگ صلوات و آثار آنصلوات بر محمد و آل محمد
نشر فرهنگ صلوات و آثار آنولایت علی (ع) شرط استجابت دعا
«ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) شرط قبولی عبادات است» :
نکته بسیار مهمی که خداوند سبحان در این آیه شریفه «اِنَّ الله و ملائکتَهُ مَصِّلَّونَ… به آن تصریح نمودهن است، امر به سلموا تسلیحاً می‌باشد و باید توجه داشت که خداوند متعال بی‌جهت صلوات بر پیامبراکرم(ص) را با تسلیم در برابر آن حضرت قرین و همراه نکرده است. بلکه بدین جهت است که این صلوات باید با گردن نهادن، فرمان آن بزرگوار که درحقیقت همان پذیرش ولایت علی‌بن ابیطالب(ع)است همراه باشد، همانگونه که حضرت علی(ع) نیز در این‌باره می‌فرماید:
برای این آیه ظاهری و باطنی است. ظاهرش صلوا علیه (صلوات بر بنی (ص)) و باطنش سلموا تسلیحاً است یعنی تسلیم وصی و خلیفة پیامبر(ص) و آنچه به او سپرده است باشید.
بنابراین باید گفت پذیرش ولایت شرط قبولی صلوات بر پیامبر است چنانچه رسول‌خدا نیز به این امر نیر تصریح کرده است که می‌فرماید «آنکس که ولایت علی(ع) را بپذیرد نماز و روزه‌اش قبول میشود دعایش مستجاب می‌گردد([1]).
دور جای دیگر فرمانبرداری ازاورابااطاعت خودقرین نموده است که می‌فرماید:کسی که علی (ع)رااطاعت کند مرااطاعت نموده است، و کسی که علی(ع)رامعصیت کند مرا معصیت کرده است([2]).
معنای صلوات
فاطمیه کربلای ساکت است روز عاشوراست ولیکن صامت است
السلام علیک یا فاطمهٌ الزهرا(ص)
فرا رسیدن ایام سوگواری ام ابیها حضرت فاطمه زهرا(ص) رابرشماشیعیان آن حضرت تسلیت عرض می نماییم
معنای صلوات
صلوات در لغت به معنای دعاست و نماز را به جهت شامل بودن بر دعا صلاة می گویند . در حال حاضر ، در عرف مردم ، صلوات رابر دو چیز اطلاق میکند : یکی ، درود و دعایی است خاص که مضمونش استدعای رفعت درجه و ازدیاد قرب حضرت محمد (ص) است معنای دوم صلوات نماز است .
بعضی معتقدند (صلواة ) از تصلیه مشتق شده است که به معنای متابعت است ، یعنی نماز تابع شارع است به عبارتی تابع خداوند است .
بعضی گفته اند : صلوات از صله مشتق شده است و نماز حقیقی آن است که در حال نماز از خلق منفصل و به خالق متصل می گردد و نماز گزار رابطه تقرب عبد است به معبود و صلواة واسطه اتصال است به حضرت رسول (ص). بعضی صوات از سوی حق تعالی را پنج معنی کرده اند :
رحمت ، مغفرت ، ثنا ، تذکیه و کرامت .
بعضی ازعلمای علم حرف میگویند :
صلوات مرکب است به شرح زیر :
« صاد » صلوات از صمد است که از اسماء خداوند است .
« لام » صلوات از لطیف است که از اسماء خداوند است .
« واو » صلوات از واحد است که از اسماء خداوند است .
« هاء » صلوات از هادی است که از اسماء خداوند است .
بعضی می گویند : صلوات یعنی تسلیم شدن ، یعنی تسلیم نماید خود را برای کسی که خدا او را وصی و خلیفه خود گردانیده است .
محمد یعنی بسیار ستودن و ستایش کردن .
سزاوار است که محمد رابسیار ستایند ، یعنی به هر ستایشی ستوده شود لذا اسم محمد به صلوات اختصاص داده شده و بعضی ها گفته اند که محمد و احمد مشتق از حمید است و حمید یعنی حامد یعنی ستاینده و معنای محمود یعنی ستوده .
خداوند دو اسم مبارک حامد و محمود را اختصاص داده به حضرت رسول الله (ص) در مقام ستودن حق تعالی ، احمد است یعنی از همه کس بیشتر ستایش گر خداست و در مقام ستوده شدن محمد است ، یعنی بیشتر از همه کس ستایش کرده شده است .
جزای تارک الصلوات
جزای تارک الصلوات :
صلوات همانگونه که آثار و فوائد بسیاری دارد ،چنانچه از روی بی اعتنایی ترک شود اثر وضعی ترک صلوات دامنگیر شخص سهل انگار می شودد. انچه که برای ترک صلوات در وقت ذکر نام آنحضرت مقررشده است ،9 چیز است :
اول آنکه داغ شقاوت بر جبینش نهند ،چنانکه در کتاب عدة الداعی ابن فهد است.
دوم آنکه خوارو بی اعتبار شود ،چنانچه در حدیث موسی بن جعفر است.
سوم آنکه علامت بخل کامل است ، چنانچه از حضرت زین العابدین وارد شده است.
چهارم آنکه اسم جفا کاری بر آن آدم نهند ، چنانچه از رسول خدا است.
پنجم آنکه ان مجلس برای آنها حسرت و وبال است ، چنانچه در کتاب عدة الداعی است از امام جعفر صادق.
ششم آنکه را بهشت را گم کند ، چنانچه در حدیث رسول خداست .
هفتم آنکه ترک صلوات موجب دخول آتش است.
هشتم آنکه موجب دوری از خداست ، چنانچه هر دو در حدیث ابن بابویه است از رسول خدا آمده است.
نهم سبب دوری از مقربین است .
فضائل صلوات
فضایل صلوات
هر چیزی در این عالم یک حکم تکلیفی دارد و یک حکم وضعی .درود فرستادن به محمد و خاندان پاکش از نظر حکم تکلیفی مستحب است و دارای پاداش معنوی و از سوی دیگر آثار وضعی بی شماری دارد که ما از بیشتر آنها غافلیم اما آنچه از احادیث به دست می آید دست کم چهل فضیلت برای فرستنده صلوات می توان نام برد :
1- تخلق به اخلاق خداوندی است
2- اطاعت از امر خدا است
3- مشرف شدن به صلوات و سلام خداوندی است
4- موافقت با ملائکه است
5- ملائکه بر او صلوات فرستند
6- سبب حصول قرب خداوند است
7- موجب رضای حق است
8- قرب به رسول خداست
9- موجب شفاعت آنحضرت است
10- موجب تحفه خاص آنحضرت است
11- معروف شدن نزد آنحضرت است
12- نوشته شدن صلوات است در صحیفه نورانیه است
13- موجب خشنودی رسول خداست
14- موجب اجر ثواب ذاکر است
15- عبادت خداست
16- کفاره گناهان است
17- دعای وسط دو صلوات مستجاب است
18- موجب رستگاری دنیا و اخرت است
19- دوری از عذاب جهنم است
20- موجب خشنودی همه ائمه است
21- سبب روشنی قبر است
22- سبب دفع فشار قبر است
23- موجب خشنودی ملک الموت است
24- موجب خشنودی رضوان جنت است
25- موجب وفا کردن به وفای به عهد الست است
26- موجب دفع نفاق است
27- موجب پاکیزه شدن اعمال است
28- موجب عافیت است
29- موجب صلوات فرستادن تمام خلایق است
30- بهترین عمل در آخرت است
31- موجب ادارک رحمت است
32- سبب قبولی همه طاعات است
33- سبب طیّب شدن مجالس است
34- سبب توانگری است
35- سب یاد آمدن فراموشی است
36- سبب نور بسیار در روز قیامت است
37- موجب سنگینی میزان است
38- موجب عبور از صراط است
39- سبب خلاصی از غیبت است
40- باعث خشنودی تمام انبیاء است
پند های صلوات
صلوات : بهترین هدیه از طرف خدا برای انسانها
صلوات : تحفه ای از بهشت است
صلوات : روح را جلا می دهد
صلوات : عطری است که دهان انسان را خوشبو می کند
صلوات : نوری در بهشت است
صلوات : نور پل صراط است
صلوات : شفیع انسان است
صلوات : ذکر الهی است
صلوات : موجب کمال نماز می شود
صلوات : موجب تقرب انسان است
صلوات : رمز دیدن پیامبر در خواب است
صلوات : سپری در مقابل آتش جهنم است
صلوات : انیس انسان در عالم برزخ و قیامت است
صلوات : جواز عبور انسان به بهشت است
صلوات : انسان را در سه عالم بیمه می کند
صلوات : از جانب خداوند رحمت است و از سوی فرشتگان پاک کردن گناهان و از طرف مردم دعا است
صلوات : برترین عمل در روز قیامت است
صلوات : سنگین ترین چیزی است که در قیامت بر میزان عرضه می شود
صلوات : محبوب ترین عمل است
صلوات : آتش جهنم را خاموش می کند
صلوات : زینت نماز است
صلوات : گناهان را از بین میبرد
صلوات : فقر و نفاق را از بین میبرد
صلوات : بهترین داروی معنوی است
چگونه صلوات بفرستیم
چگونه صلوات بفرستیم ؟
از رسول اکرم سوال فرمودند ما سلام بر شما را فهمیدیم صلوات بر شما چگونه است و ما چطور صلوات بگوئیم ؟
فرمودند : اینطور که من میگویم بگویید :
(اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّدٍ کَما صَلَّیتَ عَلی اِبراهیمَ وَ آلِ ابراهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ)
شما در صلوات باید کلمه آل را اضافه کنید که اگر آل نباشد صلوات شما ناقص است . نکته ی جالب این است که اینگونه روایات را تنها شیعه نقل نمی کند بلکه در منابع روایی اهل سنت نیز هست حتی همین روایت را که ذیلا ذکر می شود . ابن حجر مکی که از راویان متعصب سنی است در کتاب « الصواعق المحرقه » نقل می کند رسول اکرم فرمود :
«لا تُصَلُّو عَلَیَّ الصّلاةَ البَتراء»
«بر من صلوات ناقص نفرستید»
«اَبتَر» و «بَتراء» یعنی بی دنباله و ناقص بَتراءمونث و اَبتَر مذکر است . از پیامبر اکرم سوال کردند :
« وَ ما الصّلاة البَتراءُ یا رسوُل اَللهِ »
«منظور از صلوات ناقص چیست» ؟
فرمودند :اینکه بگویید : ( اَللهُمَّ صَلِّّ عَلی مُحَمَّدٍ ) یعنی آل را نیاورید ، صلوات شما ناقص است بلکه بگویید :
(اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ )
وعجیب اینکه ابن حجر در همان حال ک این حدیث را نقل میکند از روی شدت تعصب می گوید : ( قال النبی صلی الله علیه و سلم ) و آل را نمی آورد یعنی عملا با دستور حضرت رسول مخالفت می کند .
صحیح ِ مسلم نیز از کتاب های معتبر اهل تسنن است . صاحب آن کتاب نیز دو حدیث در این زمینه نقل می کند ، اما باز در عنوان باب می گوید :
(( باب صلوة علی النبی صلی الله علیه و سلم ))
نقل شد ک بعضی از بزرگانش پرسیده اند : شما که این احادیث را نقل می کنید پس چرا در صلواتتان آل را نمی گوئید و نمی نویسید ؟! در پاسخ گفته است : می دانیم ک این احادیث از پیغمبر است و باید در صلوات آل هم گفته شود اما چون این شعار شیعه شده است ما نمی خواهیم از شعارهای شیعه تبعیت کنیم یعنی خودشان می پذیرند که در آوردن آل در صلوات به دستور پیامبر است و شیعه طبق دستور پیامبر عمل می کند ، اما چون شیعه شعارشان این است ما نمی خواهیم از شعار آنها تبعیت کنیم !
این همان تعصب کور و جاهلانه است . باز در کتب حدیثی اهل تسنن آمده که رسول اکرم فرموده : « انگشتر را در دست راست داشته باشید نه در دست چپ » . اما خود آنها ، انگشتر را در دست چپ می کنند و می گویند : چون این شعار شیعه شده که انگشتر را در دست راست می کنند . ما می خواهیم از آنا تبعیت نکنیم و حال آنکه می دانیم شیعه طبق دستور پیغمبر اکرم عمل می کند آیا این تعصب کور و مبغضانه نیست ؟! به هر حال در منابع روایی هر دوفرقه از شیعه و سنی آمده است ک باید در صلوات ، آل هم ذکر شود و اگر نشود ، آن صلوات بُتراء است و ناقص است و مقبول عند الله و عند الرسول نمی باشد.
تحلیل محتوایی صلوات
با ذکر یک صلوات در حقیقت عبادت های ذیل را انجام می دهیم :
1-با جمله ی : اللّهمّ که خدا را می خوانیم اقرار به توحید می کنیم
2-با ذکر نام مبارک محمد که او را به عنوان نبی شناخته ایم اقرار ب نبوت می کنیم .
3-با افزودن جمله ی و آل محمد اقرار به امامت آل پیغمبر می نماییم.
4-اینکه از خدا میخواهیم بر رسولش صلوات فرستد یعنی رفعت درجات آن حضرت را در عالم آخرت از خدا طلب می کنیم ، پس به معاد نیز اضهار اعتقاد می نماییم.
5-صلوات دعا نیز هست ، چون می گوئیم : « خدا یا بر پیامبر و آلش رحمت فرست » در واقع برای آن حضرت و آلش دعا کرده ایم و دعا کردن نوعی عبادت است که رسول خدا فرموده اند :
«اَلدُّعاءُ مُخُّ العِبادَةِ »
« دعا مغز عبادت است »
6-در صلوات اعلام می کنیم که ما درباره ی پیغمبر اکرم غلو و زیاده روی از حد نداریم ما او را فرستاده خدا می دانیم و نه فرزند خدا ، آنطور که نصارا درباره مسیح غلو کرده و او را خدا یا فرزند خدا دانسته اند . ما پیامبر را بنده محتاج به خدا می دانیم و به همین جهت از خدا می خواهیم درود و رحمت های خود را بر او نازل فرماید و آل محمد را نیز به عنوان امام و جانشین او و مبین شریعت او میشناسیم .
7-صلوات بر رسول ، احسان به آن حضرت است ؛ زیرا همانطور که دعا درباره هرکسی احسان ب او محسوب می شود دعا دربار رسول خدا و طلب رفعت مقام از برای آن حضرت نیز در واقع احسان به آن جناب محسوب می گردد.
8-در صلوات شکر هم هست زیرا وجود مبارک پیغمبر اکرم برای ما نعمت بزرگ خدا است و دعا و طلب رحمت از خدا برای آن بزرگوار و آل اطهارش در واقع شکر گزاری در ازاء این نعمت بزرگ خدا است .
9-ما در صلوات برای خودمان نیز دعا می کنیم ، زیرا دعا برای پیغمبر و آل اطهار موجب مغفرت ما نیز می شود .
10- صلوات سبب خشنودی و مسرت پیامبر اکرم و آل اطهار می شود و ادخال و سرور در قلب مومن نیز عبادت است .از امام صادق منقول است : هر که بخواد مسرور و خشنود سازد محمد و آل محمد را در صلوات برایشان بگوید :
« اَلّلهُمَّ یا اَجوَدَ مَن اَعطَی وَ یا خَیرَ مَن سُئِل وَ یا اَرحَمَ مَنِ اَستُرحِم ...»
این ده فایده صلوات را در نوشته یکی از آقایان علما دیدم که زمین اش این حدیث از امام صادق است که فرموده :
« اِنَ الصَّلوةَ عَلی نَبِیِّ الله ... وَ هِیَ عَشرُ حَسَناتٍ یَبتَدِرُ ها ثَمانِیةُ عَشرَ مَلَکاَّ اَیُهُم یَبلِغُّها اِیّاهُ»
« صلوات ده حسنه است که هجده فرشت آن را استقبال و پیشدستی می نمایند تا کدام یک آنها را دریابند »
به مناسبت سالروز میلاد حضرت محمد پیامبر نور و شادی و حضرت امام صادق (ع) بر آن شدیم تا با ایجاد وبلاگی هرچند کوچک در جهت ترویج فرهنگ صلوات در جامعه و نیز نشر احادیث و روایات مربوط به صلوات و معجزات آن گام برداریم.
امید داریم با یاری حضرت حق و الطاف حضرت رسول (ص) و نظرات سازنده شما عزیزان در این راه به موفقیت و پیشرفتی چشمگیر دست پیدا کنیم.
*************************************
«انَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبیِّ یا ایُّهَا
الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّو عَلَیهِ وَ سَلَّمُوا تَسِلیماً»
خداوند و فرشتگانش پیوسته بر پیامبر صلوات میفرستند ای کسانی که
ایمان آورده اید بر او صلوات و سلامی شایسته بفرستید به گونه ای که
تسلیم امر او باشید.
بیان آیه:
1- یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ
این جمله با فعل مضارع آمده که از نظر ادبیات عرب ، دلالت بر استمرار می کند یعنی همیشه از جانب خدا و فرشتگان خدا بر پیغمبر اکرم (ص) صلوات و درود فرستاده می شود ،آنگاه به مومنان دستور میدهد که آن نیز برآن حضرت صلوات و درود بفرستند . بنابر این وقتی ما می گوییم :
الّلهمّ صّل علی محمّد و آل محمّد
در واقع پیروی از همین آیه ی کریمه و اطاعت از فرمان خداوند می نماییم.
2- صلوات خدا بر رسول اکرم افاضه رحمت است و صلوات فرشتگان و مومنان دعا و طلب رحمت از خدا برای آن حضرت است. زیرا کلمه صلوات در لغت عرب جمع «صلوة» ب معنای دعا و رحمت و در اصطلاح متشرعه به معنی نماز است . اما در میان مسلمانان فارسی به اصطلاح اهل ادب مجاز مشهور یا علم بالغلبه شده است در همین ذکر شریف معروف
الّلهمّ صّل علی محمّد و آل محمّد
بنابر این معنای آیه چنین میشود :
خدا همیشه رحمات و برکات خود را بر رسول اکرم (ص) نازل میکند و فرشتگان ومومنان نیز از خدا میخواهند که رحمات بی پایان خود را شامل حال آنحضرت بفرماید چون پیامبر اکرم نیز در هر مرتبه ای از کمال باشد باز نیازمند به خداست اگر چه وجود اقدس او نسبت به تمام عالم غنی است اما نسبت به خدا فقیر است !
این گفتار قاطع و جامع خداوند است :
«یا ایُهَا النَّاسُ اَنتُم الفُقَراءُ الَی اللهِ... »
«ای مردم همه شما به خدا نیازمندید...»
حضرت رسول نیز که سر سلسله آدمیان است ، طبعاً در جرگه فقیران است !
«... وَالله ُهُوَ الغَنیُّ الحَمیدُ»
تنها غنی حمید در جهان هستی ذات مقدس الله است و بس و معنای صمد ،آن موجودی است که غنی بالذات است ، یعنی نیازی به خارج از خود ندارد.
«الله ُالصَّمَدُ » یعنی تنها موجودی ه در جهان هستی صمد است و نیاز به خود ندارد خداوند است از او ک بگذریم همه ی موجودات در هستی فقیرند و در راس کاینات نیز وجود مقدس رسول الله است و لذا سر سلسله نیازمندان است و همه با هم دست نیاز ب سوی آن غنی مطلق دراز کرده اند که اگر از جانب او فیض هستی نرسد در عالم موجودی نخواهد بود.
پس پیوسته از جانب خداوند فیاض افاضه ی رحمت و برکت به وجود اقدس رسول الله می شود . هم از این طرف (استفاضه) و درخواست فیض همیشگی است و هم ازآن طرف (افاضه) و اعطای فیض دائمی است . لذا خداوند منان خطاب به رسول مکرمش می فرماید:
«... قُل رَبِّ زِدنی عِلماً »
«بگو خدایا بر علمم بیفزا»
یعنی هیچگاه حالت فقر و نیاز تو نسبت به من به پایان نمی رسد و هیچگاه هم مواهب و عطایای من نسبت به تو پایان پذیر نمی باشد پیوستگی و همیشگی است . البته انسان موجود ازلی نیست بلکه مسبوق به عدم است یعنی ابتدا نبوده و بعد ب وجود آمده است اما وقتی موجود شدند دیگر از بین نمی روند و همیشه خواهند بود لذا انسان ابدیت و خلود دارد . از این عالم هم که برود در عالم پس از مرگ ابدی و جاودانه است بعضی جاوید در بهشتند و بعضی جاوید در جهنمند .
3- معلوم شد که صلوات خدا افاضه رحمت است اما صلوات فرشتگان طلب رحمت است . به ما هم دستور داده اند شما نیز بر پیامبر صلوات و سلام داشته باشید . صلوات ما هم طلب رحمت است . ما می گوییم خدایا از تو میخواهیم که صلوات و رحمات و برکات بی پایان خود را پیوسته بر روح مطهر و مقدس رسول اکرم و آل اطهارش نازل فرمایی.
« صَلُّو عَلَیهِ وَ سَلَّمُوا تَسِلیماً»
یعنی شما علاوه بر صلوات بر رسول سلام هم داشته باشید آن هم سلام مطلق و همه جانبه .
در روایتی که آمده:
از امام صادق (ع) سوال کردند معنای صلوات را فهمیدیم منظور از سلام چیست فرمودند :
«هو التَسلیمُ لَه ُفِی الاُموُرِ »
«شما باید در همه شوؤن زندگی تسلیم فرمان پیغمبر باشید »
حالا که ما می گوئیم : السلام علیکم به همین منظور است . یعنی علاوه بر عرض احترام و ادب درود اضهار اسلام و تسلیم نیز می کنیم و می گوئیم ما در مقابل شما تسلیم هستیم و به آنچه شما فرمان بدهید ما فرمان می بریم . حقیقت سلام نیز همین است .همانطور که در قران نیز آمده است :
«فَََلا وَ رَبِّکَ لا یُومِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَینَهِِم ثِمَّ لا
یجَدوُا فِی انفُسِهِم حَرَجاً مِمَّا قَضَیتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسلییماً»
«نه به پروردگارت سوگند اینان مومن نخواهند شد مگر اینکه در
مشاجراتشان تو را داور و حکم قرار دهند وقتی هم که تو داوری کردی
و حکم صادر کردی ، کوچکترین ناراحتی از حکم تو نداشته باشند و
احساس هیچگونه دلتنگی و نارضایتی در باطن جان نیز ننمایند و
تسلیم محض باشند »
چون ممکن است انسان بعد از صدور حکم حاکم در زیان چیزی نگوید و در عمل هم تسلیم باشد اما قلبا تسلیم نبوده و ناراضی باشد و لذا قرآن می فرماید در مقابل حکم رسول خدا شما نه تنها باید در زبان و عمل مخالفت نکنید بلکه باید قلبا نیز راضی باشید اگر اینطور شدید شما مومنید و ایمانتان به حدی کمال رسیده است . مطلب شایان توجه اینکه صلوات ما در رفعت درجات پیامبر اکرم موثر است چنان که در تشهد نماز پس از صلوات طبق دستور مستحبی می گوییم :
«وَ تَقَبَّل شَفاعَتَهُ وَ ارفَع دَرَجَتَهُ»
یعنی از خدا می خواهیم که درجه قرب پیامبر را بالا ببرد و اگر این خواسته موثر نباشد دستور صلوات فرستادن و دعا کردن برای رفعت درجه پیامبر اکرم بیهوده و بی نتیجه خواهد بود پس از اینکه به ما دستور داده اند برای پیامبر دعا کنیم و صلوات و درود بفرستیم معلوم می شود این دعاها و صلوات و درود های ما در بالا رفتن مقام قرب آن حضرت اثر دارد.
